Κοτύρτα

Αρχαία πόλη στην ανατολική χερσόνησο της Λακωνίας, σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα. Το 424 π.Χ. διεξήχθη κοντά στην πόλη μία φονική μάχη ανάμεσα στους Αθηναίους και στους Λακεδαιμονίους, που έληξε με νίκη των πρώτων. Το 195 π.Χ. αποσπάστηκε από την κυριαρχία των Σπαρτιατών με τη βοήθεια του Τίτου Φλαμινίνου και κηρύχθηκε αυτόνομη. Οι κάτοικοί της ονομάζονταν Κοτυρταίοι ή Koτυρτάτες και αναφέρονται σε διάφορες επιγραφές του ιερού του Απόλλωνα Υπερτελεάτη. Αν και δεν είναι γνωστή μέχρι σήμερα η ακριβής θέση της, πιθανολογείται ότι βρισκόταν κοντά στον σημερινό όρμο Ξυλί.